De luizolder

Met de ladder op de steenzolder komt u op de luizolder. Hier bevindt zich het luiwerk, het hijs-systeem waarmee de molenaar de grove tarwe vanaf de begane grond omhoog hijst (het luien) en de diverse (tussen)producten naar de juiste zolders verplaatst. Het luiwerk bestaat uit de lui-as, met daarop het sleepwiel en het gaffelwiel. Het sleepwiel wordt op de bovenkant van het spoorwiel neergelaten, waarmee de draaiende beweging van de koningsspil wordt overgebracht op de lui-as,

Gaffelwiel en lui-as

3_Luizolder-Gaffelwiel-1
Op de lui-as, die wordt aangedreven door het sleepwiel, is het gaffelwiel bevestigd. Daarachter is om de lui-as is de luiketting gewonden. Draait de lui-as, dan wordt de ketting opgewonden en wordt de te hijsen zak opgehesen. Is er geen wind, dan kan de molenaar met het gaffeltouw via het gaffelwiel het systeem "met de hand" bedienen. Door het sleepwiel los te zetten zal de ketting afwikkelen, en wordt een lading naar beneden "afgeschoten".

Sleepwiel

Op de foto zien we links van de koningsspil (de grote as in het midden van de molen) het verticaal opgestelde sleepwiel. Dit wiel wordt niet door een tandwiel aangedreven maar "sleept" op de daaronder gelegen luitafel. Vergelijk de koppeling in een versnellingsbak. De molenaar bedient het sleepwiel beneden op de meelzolder door aan het stuurtouw te trekken. Hierdoor laat hij het sleepwiel zakken op de draaiende luitafel, en wordt de draaiende beweging van de centrale koningsspil overgebracht op de lui-as, waarmee daaromheen gewikkelde luiketting wordt opgedraaid.

Luitafel

De luitafel, het wiel met de vlakke bovenkant om de centrale koningsspil, drijft het sleepwiel en daarmee de lui-as aan. Op de foto ligt het sleepwiel op de luitafel en zal dus meedraaien, waardoor een lading aan de luiketting omhoog gehesen wordt.

Spoorwiel

Het spoorwiel, hier op de foto draaiend, heeft twee functies. Boven op het spoorwiel is de luitafel bevestigd, waardoor het spoorwiel dus deel uit maakt van het luisysteem. Het spoorwiel is ook een tandwiel dat, als de molen "in het werk is gezet", het steenrondsel (het wiel met de spijlen rechts op de foto) aandrijft. En daarmee dus de bovenste molensteen (de loper) laat draaien.